Richtlijnen voor bronvermelding in de artikelen van het Vlaams woordenboek

Voor gebruikers, redacteurs en eindredacteurs van het Vlaams Woordenboek

Doel en toepassing

Deze richtlijnen zijn bedoeld voor iedereen die bijdraagt aan de redactie van het Vlaams woordenboek. Ze bepalen welke bronnen als betrouwbaar worden beschouwd bij het toevoegen of bewerken van lemma's, betekenissen, regiolabels, stijlregisters en voorbeeldzinnen.

Ze zorgen voor de volgende zaken:

Uniforme bronvermelding in het redactieproces.
Transparantie over waar bepaalde informatie vandaan komt.
Nauwkeurige datering van geraadpleegde gegevens.

Basisprincipes

We hanteren de volgende basisprincipes:

1. Vermeld altijd de raadpleegdatum

Voor elke bron en in het bijzonder online bronnen moet je aangeven op welke datum je de informatie geraadpleegd hebt. Zo blijft het duidelijk wanneer bepaalde regiolabels of betekenissen voor het laatst gedefinieerd zijn.

Een goed voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld het volgende:

geraadpleegd op [10-04-2025]

2. Gebruik geen vaste links

Bij voorkeur worden geen URL's opgenomen in de bronvermelding. Naar bronnen als online kranten- en tijdschriftartikelen of blogs verwijs je met (krant.be) of (blog.org), zonder actieve link.

Voor woordenboeken zoals Van Dale Online vermeld je ook de lemmatitel in het woordenboek, eventueel over welke betekenis het gaat. Bijvoorbeeld:

(Dikke Van Dale online, sacoche betekenis 3)

3. Noteer altijd het regiolabel of stijlregister

Bij het overnemen van labels zoals BE, NL, informeel, archaïsch, enz, moet je:

Eventueel het label BE omzetten naar BN, NL naar NN.
Expliciet noteren uit welke bron het label komt.
Steeds de raadpleegdatum toevoegen.
Indien afwezig of onduidelijk, alleen labelen als je dat kunt onderbouwen.

Autoritatieve bronnen

1. Dikke Van Dale (betaald of papieren versie)

Gebruik enkel de volledige versie (online met abonnement of papieren). Verwijzing: 'Dikke Van Dale online'.
Liever niet de gratis versie op vandale.nl -> die is veel beperkter en minder nauwkeurkig dan de Dikke Van Dale.
Toepassing: spelling, betekenis, etymologie, BE/NL-labels, stijlregisters.

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Dikke Van Dale online, lemma voorbeeldzin, BN-label. Geraadpleegd op 10-04-2025.

2. Prisma hedendaags Nederlands Woordenboek (online, met abonnement)

Compacter dan Van Dale, maar zeer actueel.
Enkel de betaalde versie gebruiken. Verwijzing: 'Prisma Hedendaags Nederlands online'
Toepassing: actuele betekenissen, gebruiksinformatie.

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Prisma Hedendaags Nederlands (online), lemma zagen, geraadpleegd op 10-04-2025.

3. Typisch Vlaams - Ludo Permentier

Papieren boek, maar ook beschikbaar op Ensie.nl. Verwijzing 'Typisch Vlaams'.
Gebruik als bron voor specifiek Vlaams woordgebruik of zegswijzen.
Uit 2015, wordt niet meer bijgewerkt.

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Typisch Vlaams. Geraadpleegd op 10-04-2025 via Ensie.nl.

4. Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW)

Online woordenboek van het Instituut voor de Nederlands Taal. Verwijzing 'Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW)'.
Zeer geschikt voor lexicale en contextuele onderbouwing.
Let op: labelgebruik (hier '(vooral) in België' en '(vooral) in Nederland') wordt hier iets ruimer geinterpreteerd dan bij Van Dale.

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW), lemma uitgelezen, geraadpleegd op 10-04-2025.

5. Taaladvies.net

Officiële taaladviezen van de Taalunie.
Gebruik bij spelling, grammatica, vaste uitdrukkingen en gebruiksnormen.
Labels 'standaardtaal in België' -> BN, 'standaardtaal in Nederland' -> NN, 'status onduidelijk' -> Kandidaat BN

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Taaladvies.net, Voormiddag, namiddag, geraadpleegd op 10-04-2025.

6. Team Taaladvies (Taaltelefoon)

Adviezen die niet (of nog niet) op Taaladvies.net staan. Werwijzing: 'Team Taaladvies'
Ook taaladvies uit de vroegere website VRT Taal valt hieronder.

Vermelding

Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

Team Taaladvies, advies Vlaams gebruik van “aanstellen”, geraadpleegd op 10-04-2025.

Niet toegelaten als normatieve bron

Deze bronnen zijn niet geschikt om spelling, betekenissen of regiolabels op te baseren, maar kunnen wel gebruikt worden voor voorbeeldzinnen of contextueel gebruik:

Krantenartikelen
Tijdschriften
Boeken en literaire werken
Blogs en persoonlijke websites
Sociale media

Vermelding

Vermeld de algemene URL (zonder actieve link) en waar mogelijk de datum van het artikel. Een goed voorbeeld daarvan is het volgende:

'Ik heb daar precies geen goesting voor’ (standaard.be, artikel van 12-03-2023)

Toepassingsvoorbeelden

Hier zijn enkele toepassingsvoorbeelden:

1 Voor regiolabel

“Het label BN bij het woord droogkast is overgenomen uit de Dikke Van Dale (geraadpleegd op 10-04-2025).”

2. Voor stijlregister

“Het label ‘informeel’ is gebaseerd op de Prisma Hedendaags Nederlands (geraadpleegd op 10-04-2025).”

3. Voor illustratief gebruik

“Deze betekenis komt niet voor in normatieve bronnen, maar wordt frequent gebruikt in blogs, bijvoorbeeld Taalpraat.nl (blogbericht van 03-03-2025).”

Werkproces voor redacteurs

Controleer of je bron ècht bestaat en geldig is
Noteer bij woordenboeken het lemma + bron + datum van raadpleging
Neem labels of stijlkenmerken alleen over als ze expliciet zo vermeld staan
Gebruik voorbeeldmateriaal uitsluitend illustratief, met juiste bronvermelding, maar zonder actieve link

Samenvatting in checklistvorm

Vraag	Actie
Is dit een normatieve bron?	Alleen dan gebruiken voor labels en betekenissen
Heb ik een raadpleegdatum genoteerd?	Verplicht
Is de link stabiel en publiek?	Alleen dan opnemen
Gebruik ik blogs of kranten?	Alleen voor voorbeelden
Gebruik ik BN/NN/stijlregisters?	Alleen als expliciet vermeld in een geldige bron